طرحی برای درآمدزایی سبز - وبلاگ سیما

به گزارش وبلاگ سیما، ملیحه مؤمن پور - خبرنگار: برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست که از سال 97 آغاز شده و هنوز در حال اجراست.

برای تعیین مسئولیت اجتماعی، معاونت آموزش سازمان محیط زیست و دانشکده محیط زیست البرز در قبال صیانت از آب و محیط زیست، سرفصل هایی برای دانشجویان این دانشکده تعریف کرد تا نسبت به آموزش این مواد تخصصی محیط زیست به دانش آموزان در 3 گروه سنی بچه ها، دانش آموزان و دانشجویان اقدام گردد. برای اجرای این برنامه استان البرز به عنوان پایلوت انتخاب شده است که در این پایلوت ابتدا مبانی نظری و تجارب بین المللی دوره های پنج گانه ایفای نقش مسئولیت اجتماعی در قبال محیط زیست با تعامل استادان جامعه شناس مورد آنالیز نهاده شد و سپس ضمن آنالیز چالش ها و ظرفیت ها، شیوه ایفای نقش دانشجویان دانشکده محیط زیست در 2 حوزه محیط زیست و منابع آب تعیین شد.

مرحله ابتدایی برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست در قالب آموزش، مسائل محیط زیستی به دانش آموزان توسط دانشجویان محیط زیست در نیمه دوم سال 98 اجرایی می گردد. محمدرضا فرزانه، عضو هیات علمی و مشاور رئیس تنها کالج دانشگاهی محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست البرز و مجری برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست معاون آموزش و مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست در مورد این 4 عامل و نقش کلیدی آن در این برنامه توضیحاتی می دهد؛ محور این برنامه طرحی است که با عنوان سفیران سبز فن آور (سفا) نام گذاری شده است.

• رویکرد این طرح چیست؟

این طرح رویکردی پایدار برای درآمدزایی سبز با پایه گذاری اولین اسکرچ (زبان برنامه نویسی و بازی سازی مخصوص بچه ها و نوجوانان) دارد. بی شک انتخاب شغل یکی از مهم ترین دغدغه هایی است که دوران دانش آموزی و دانشجویی را به خود اختصاص می دهد و تمرکز و تفکر در این باره بهترین فرصت است تا آینده سازان در حین آموزش بتوانند مقدمات کسب و کار خود را فراهم سازند. یکی از مهم ترین موارد در مورد انتخاب شغل آینده، مربوط به سطح پایداری مشاغل است. تجارب بین المللی نشان می دهد 4 عامل اصلی در انتخاب شغلی پایدار نقش کلیدی دارد رشد مالی، رفاه اجتماعی، کاهش مصرف منابع پایه و کاهش تبعات محیط زیستی این 4 عامل کلیدی است.

این واحدها متشکل از دانش آموزان و دانشجویانی است که از سن پایه قدم بر راهی می نهند که کشورهای توسعه یافته در این زمینه پیشتاز هستند. در کشور ما بسترسازی بسیاری ضروری است تا آمار ناچیز کمی و کیفی ما در حد و شأن استعداد ایرانیان رشد کند. اولین مصداقی که در این خصوص مورد توجه نهاده شد با کسب و کارهایی مرتبط است که در مورد فن آوری اطلاعات مطرح است. کسب و کارهایی که در کشورهای توسعه یافته به وسیله توسعه انیمیشن، بازی کامپیوتری، برنامه نویسی تحت وب و موبایل، نرم افزارهای کاربردی و... درآمدزایی چندین برابر نسبت به درآمد نفتی کشور را رقم زده است.

• رجحان این دست درآمدزایی ها در چیست؟

مزیت اصلی این قبیل درآمدزایی، وابستگی ناچیز آن به مصرف منابع پایه و سهم حداقلی آن در ایجاد تبعات محیط زیستی است و به این دلیل سطح پایداری بسیار متفاوتی را با کسب و کارهای عمده فعلی در کشور رقم زده است. مطالعات نشان داده است پژوهش هایی که در 5 سال اخیر با موضوع توسعه پایدار منطقه ای رقم خورده است بر ترمینولوژی بچه ها برنامه نویس تاکید دارد.

• آماری از بچه های که در این زمینه فعال شده اند، در دست است؟

از بین آمار 40 میلیون نفری بچه ها برنامه نویس ام ای تی دانشگاه، حدود 18 میلیون کودک برنامه نویس در ایالات متحده آمریکا، 180 هزار در افغانستان و کمتر از 14 هزار کودک برنامه نویس در ایران وجود دارد. حتی نرخ رشد بچه ها برنامه نویس افغانستان 4 برابر بیشتر از کل آمار بچه ها برنامه نویس کشور ماست و این مساله نگرانی ما را برای آینده کشور دوچندان نموده است.

• برای برطرف این نگرانی راهکارهایی اندیشیده شده است؟

برای این منظور یکی از راه ها در برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست محور اصلی به برنامه نویسی اسکرچ معطوف شده است. پژوهش های صورت گرفته در دانشکده محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست یک مرحله عمیق تر انجام و تعیین شد تمرکز بر ترمینولوژی بچه ها برنامه نویس می تواند ابزار قدرتمندی را در اختیار ارگان هایی که به دنبال آموزش، پرورش و تربیت بچه ها و دانش آموزان هستند، بگذارد. به همین دلیل در سطح پایلوت، برنامه صیانت در البرز و در سال 97 با همکاری یک آموزشگاه تخصصی مرجع برنامه نویسی اسکرچ از بین 600 دانش آموز و دانشجوی منتخب استان البرز، 65 نفر انتخاب شدند که پس از طی دوره های آموزشی در نهایت 31 نفر به عنوان مدرس اسکرچ انتخاب شدند.

تعامل بین معاونت آموزش سازمان حفاظت محیط زیست، دانشکده محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست و این آموزشگاه باعث شد برای اولین مرتبه در سطح ملی و بین المللی اصطلاح اسکرچ محیط زیستی مطرح گردد. 31 مدرس اسکرچ محیط زیستی پس از طی دوره های تئوری آموزش برنامه نویسی و آموزش های غیرمستقیم مبانی محیط زیستی، زیر نظر خانم دکتر نجم السادات موسوی و تیم وی به عنوان بهترین گروه با سوابق تالیف کتاب های آموزش محیط زیست به بچه ها، وارد کانون های پرورش فکری بچه ها و نوجوانان البرز شوند.

• با کانون های پرورش فکری بچه ها و نوجوانان البرز چگونه همکاری داشتید؟

کانون های پرورش فکری بچه ها و نوجوانان البرز تعامل بی مانندی با محیط زیست داشتند. انتخاب کانون های پرورش فکری یکی از بهترین انتخاب هایی بود که به علت تمرکز کانون ها بر رویکرد آموزش غیرمستقیم رخ داد و باعث شد در مرداد 98 بیش از 600 عضو فعال کانون ها با این رویکرد آموزش محیط زیست ببینند و از این میان 100 عضو منتخب کانون ها و زیر نظر مدرسان اسکرچ محیط زیستی برنامه صیانت، کلید ورود کسب و کار سبز آینده خود را در دست بگیرند و به جهانیی معرفی شوند که بتوانند با 40 میلیون کودک برنامه نویسی که آمار ام ای تی است به رقابت بپردازند؛ البته با افزودن سایر آمار تعیین می گردد تعداد کودک برنامه نویس در جهان بسیار فراتر از این آمار است.

• روند اجرای طرح تاکنون به چه صورت بوده است؟

3 موفقیت اصلی برنامه صیانت در سطح پایلوت از موارد شایان توجه است. شهریورماه 98 با افزودن 27 زنگ آموزش به 11 زنگ آموزش مرداد، تعداد دانش آموزانی که آموزش های محیط زیستی در مورد ضرورت توجه به کسب و کارهای سبز (با موضوع توسعه آب اندوز) را فراگرفتند به بیش از هزار نفر در استان البرز رسید. این آمار که تنها در کمتر از 2 ماه رخ داد، به میزان 7 درصد کل آمار بچه ها برنامه نویسی است که از سال 2007 تاکنون برنامه نویسی اسکرچ را در کشور فراگرفته اند و حاکی از موفقیت این برنامه در استان البرز است.

• از موفقیت دوم این برنامه بگویید.

موفقیت دوم این برنامه افزودن مبانی محیط زیستی در فرآیند یادگیری برنامه نویسی اسکرچ است که باعث شد اولین بار در سطح بین المللی اصطلاح اسکرچ محیط زیستی با تعامل سازنده دانشکده محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست و این آموزشگاه تحقق یابد. به همین دلیل این برنامه و طرح سفا از سوی معاونت ریاست جمهوری و ریاست سازمان حفاظت محیط زیست به طور رسمی در اولین جشنواره ملی آب رونمایی و وارد سطح میانی شد تا در کنار البرز در استان های کرمانشاه، مرکزی، گلستان، هرمزگان، قم و تهران نیز در نیمه دوم سال 98 اجرایی گردد تا مقدمات موفقیت سوم این برنامه که تغییر رویکرد سنتی آموزش محیط زیست به آموزش مجازی است، فراهم گردد.

• تفاوت رویکرد سنتی و جدید در برنامه صیانت در چیست؟

رویکردی نوین که مبتنی بر فن آوری روز جهانست و نسل جدید با این رویکرد نه با اجبار، بلکه با اشتیاق مفاهیم محیط زیستی را فرا می گیرند و از سوی دیگر به جای اعتیاد به بازی های کامپیوتر بیگانه با فرهنگ، خالق بازی های محیط زیستی و بومی خواهند شد؛ رویکردی متفاوت در سطح میانی برنامه صیانت معاونت آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست که بسترساز اشتغال سبز آینده سازان در کشور خواهد شد.

• در سطح میانی این برنامه چه اقداماتی انجام می دهید؟

در سطح میانی برنامه صیانت، پس از این که اولین پلتفرم آموزش مجازی اسکرچ محیط زیستی رونمایی شد؛ به طور هم زمان در 7 استان آموزش های مجازی مبتنی بر اولین اسکرچ محیط زیستی در 2 سطح آموزش کاربران برنامه نویسی اسکرچ و مدرسان اسکرچ در نیمه دوم سال 1398 شروع شد و از این طریق امکان فروش محتواهای آموزشی تولیدشده برای جامعه هدف این برنامه فراهم می گردد.

• اهداف برنامه صیانت از محیط زیست

محمدرضا فرزانه : تأکید این برنامه بر 2 جامعه هدف اصلی است که دانش آموزان مدارس تیزهوشان - اعضای فعال کانون های پرورش فکری بچه ها و نوجوانان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی است. با این رویکرد می توان امیدوار بود تا انتهای سال 98 آمار بچه ها برنامه نویس کشور که نسبت به سایر بچه ها برنامه نویس جهان مزیت و رجحان محیط زیستی بودن را خواهند داشت، به مرز 100 هزار نفر در کشور برسد و با ملی شدن برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست می توان امیدوار بود آینده ای بهتر برای آینده سازان این سرزمین و محیط زیست کشور به وسیله ایجاد و پایدارسازی مشاغل با رویکرد ترویج کسب و کارهای سبز ایجاد گردد.

قابلیت رویکرد به کار گرفته شده از منظرهای آموزشی، پژوهشی، تربیتی، ترویجی و ایجاد اشتغال های سبز در حدی است که بتوان مشابه با افتخارات گذشتگان این مرز و بوم که در جهان سرآمد بوده اند، مسیری متفاوت از ایران شروع گردد و با تمرکز بر رویکرد آموزش مجازی و غیرمستقیم صیانت از منابع آب و محیط زیست با ابزار اسکرچ محیط زیستی، به جهان معرفی گردد؛ اما تحقق این هدف با آمار نگران کننده موجود احتیاج به کوشش مضاعف و روزافزون دارد.