آب و خاکی که سم می شوند - وبلاگ سیما

به گزارش وبلاگ سیما، بیژن کیامنش - عضو شورای سردبیری گروه استان ها: باور نمی کردم. واقعا باور نمی کردم. مگر ممکن است چنین اتفاقی رخ دهد؟

خبر را دوباره خواندم. تکان دهنده بود؛ رودخانه هایی که از 3 استان شمالی به خزر می ریزند، هیچ موجود زنده ای ندارند. هیچ... هیجان عجیبی در خودم احساس می کردم. صدایی پیوسته در ذهنم می پیچید؛ صدایی که مواخذه ام می کرد و مدام می پرسید: چه نموده ای؟ با اقلیم خودت چه نموده ای؟ رفتار غیر اخلاقی و غیر مسئولانه من به عنوان یک شهروند با محیط زیست، طبیعت را هر روز شنماینده تر نموده است. خشکی تالاب ها، تخریب سریع جنگل های ایران، آتش سوزی های گسترده در منابع طبیعی فقیر و از میان رفتن فرصت زندگی در رودخانه های شمالی کشور.

به نظر می رسد که بیش از پیش باید به صدای دردآلود رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور توجه کنیم. وی به تازگی گفته است: هیچ رودخانه ای در شمال کشور نداریم که موجود زنده داشته باشد؛ زیرا پسماندها، شیرابه هایی وارد رودخانه ها نموده که موجودات زنده را از بین برده است. به تعبیر دیگر هزاران شهروند، در 2 دهه گذشته طی شبانه روز، سم هایی فراوری نموده اند که طبیعت این 3 استان را از زیبایی ها دور نموده است. از همه مهم تر این اقدامات غیر مسئولانه و غیر اخلاقی، محیط زیست را به محیطی آلوده برای ماهیان و گیاهان تبدیل نموده است. شیرابه های سمی زباله ها هر روز به اعماق خاک نفوذ می نمایند. سپس مستقیم یا به وسیله منابعی پیچ در پیچ به رودخانه ها سرازیر می شوند. در واقع سرنوشت آب و خاک در این 3 اقلیم، همزمان با فراوری مستمر زباله و نفوذ شیرابه ها به درون خاک، تلخ تر شده است.

روزانه ده ها تن شیرابه سمی، در 5 هزار کیلومتر از رودخانه های این 3 استان به آب و خاک نشت می نماید. از سوی دیگر سرعت نشت شیرابه های سمی در 2 دهه گذشته، شتاب بیشتری گرفته است. به طوری که طبیعت این 3 استان توان بازسازی و بازآفرینی صدمات وارد شده به محیط زیست را از دست داده است. به همین علت سم راه یافته به گلوگاه های حیاتی رودخانه ها باعث شده آب های جاری در کوه و دشت مناطق شمالی کشور، به محیطی مرگ آور برای ماهیان تبدیل گردد.

بمب های ساعتی که در 2 دهه گذشته به شکلی بی صدا در راستا ماهیان کار گذاشته شده اند، هم اکنون آثار و عوارض خود را نشان می دهند؛ رویداد تلخی که محیط زیست زیبای شمال را از زیباترین منابع حیاتی، یعنی ماهیان دور نموده است، اما این اتفاق در شرایطی اتفاق افتاده است که میل دیوانه وار به مصرف در حال گسترش است.

طبیعت ایران حتی محیط زیست شمال، ظرفیت این میزان مصرف دیوانه وار را ندارد. به همین علت طبیعت کشور بسیار شنماینده و آسیب پذیر شده است. اگر مصرف انرژی های فسیلی، مدیریت نگردد، همه ساکنان استان های مختلف آسیب خواهند دید. فراوری شگفت آور کیسه های پلاستیکی و انباشت نگران نماینده زباله به شکلی تهاجمی به آب و خاک وسیع کشور حمله ور شده است. بروز این رویداد در کنار میل بی وقفه جامعه برای مصرف روزافزون، واقعیت دیگری را نشان می دهد بی سابقه است و آن فرسودگی و شاید هم، تخریب بی وقفه ساختارهای تمدنی در فلات ایران است.

نباید تردید کرد که پایه های تمدنی جامعه به دلیل مصرف بی رویه منابع آب و خاک و نیز اتلاف گسترده انرژی های فسیلی می توانند در معرض آسیب های جدی قرار گیرند. گمان می کنم که گفتار جدید دکتر کلانتری بر پایه نگرشی علمی و در عین حال خیرخواهانه عنوان شده، آنجا که گفته است: این کشور پتانسیل این میزان مصرف را ندارد و نمی تواند دوام بیاورد. مصرفی که امروز در اکثر بخش ها وجود دارد، تهدیدنماینده تمدن این سرزمین است. آیا زمانش فرانرسیده که این سخنان علمی و مسئولانه از سوی مردم شنیده گردد؟