هانس کریستین اندرسن، خودش جوجه اردک زشت بود - وبلاگ سیما

به گزارش وبلاگ سیما، کار اندرسن را می توان از جهتی هم با برادران گریم مقایسه کرد، منتهی با این تفاوت که این برادران مشهور به سراغ افسانه های بومی آلمانی همچون سفیدبرفی و سیندرلا رفته اند، اما ابعاد کاری که هانس کریستین اندرسن انجام داد فراتر از دانمارک و در تمامی قاره اروپا تأثیرگذار شد.

مریم شهبازی| امروز سالروز درگذشت مردی از سرزمین سرد وایکینگ هاست؛ مردی که اگر نبود گرمای بسیاری از افسانه های فولکلور اروپایی رو به خاموشی می رفت. خالق قصه های مشهور بند انگشتی، ملکه برفی، لباس جدید پادشاه، پری کوچک دریایی که چهره نه چندان جذابش از همان کودکی دستاویزی بود برای رفتار ناخوشایند هم کلاسی هایش با او.

اما درست مانند جوجه اردک زشتی که خودش خلق کرد و با سرنوشت خوبی روبرو شد، هانس کریستین اندرسن هم توانست در سال های جوانی به نویسنده و شاعری محبوب تبدیل گردد و نام خود را در تاریخ ماندگار کند.

برگزاری نوبل کوچک ادبیات به یاد اندرسن

اندرسن بیشتر از دو قرن پیش در کپنهاگ دانمارک در خانواده ای مشهور به دنیا آمد. پدرش ادعا می کرد به خانواده ای اشرافی تعلق دارند، اما هیچ وقت نتوانست آن را ثابت کند. با این حال آنچه بیش از همه منجر به شهرت هانس کریستین شد نه شهرت خانوادگی اش، بلکه خلق آثاری بود که نه تنها چراغ راه نویسندگان حوزه کودک و نوجوان شد، بلکه در سینما و تلویزیون هم بار ها مورد اقتباس قرا گرفت.

یکی از آخرین اقتباس ها از نوشته های او هم انیمیشن منجمد بود که به یکی از پرفروش ترین انیمیشن های تاریخ سینمای دنیا تبدیل شد.

درباره محبوبیت دنیای این نویسنده و شاعر دانمارکی همین بس که بدانید سال هاست از سوی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) جایزه ای به نامش اهدا می گردد؛ در رویدادی دنیای برای ادبیات کودک و نوجوان که از آن به عنوان نوبل کوچک هم یاد می گردد و هر دو سال یکبار با هدف انتخاب برترین مؤلف و تصویرگر این گروه سنی برگزار می گردد.

در سال های گذشته فرشید مثقالی از ایران جایزه بخش تصویرگری را به دست آورده و از هوشنگ مرادی کرمانی هم در آن تجلیل شده است. البته سال گذشته در آن از فرهاد حسن زاده هم به عنوان یکی از پنج نویسنده کودک و نوجوان برتر دنیا تقدیر شد.

حسن زاده درباره اینکه چرا اندرسن به چنین جایگاهی در سطح دنیا دست یافته می گوید: نگاهی گذرا به آثار اندرسن کافیست بدانیم چرا نام او دنیای شده و اقتباس های متعددی از آثارش انجام گرفته. یکی از مهم ترین خدمات او را می توان تلاشی دانست که در جهت نجات افسانه های فولکلور اروپایی از فراموشی انجام داده است.

کار اندرسن را می توان از جهتی هم با برادران گریم مقایسه کرد، منتهی با این تفاوت که این برادران مشهور به سراغ افسانه های بومی آلمانی همچون سفیدبرفی و سیندرلا رفته اند، اما ابعاد کاری که هانس کریستین اندرسن انجام داد فراتر از دانمارک و در تمامی قاره اروپا تأثیرگذار شد.

این نویسنده ایرانی که سال ها مسئولیت نشریه دوچرخه - ویژه نامه تخصصی بچه ها و نوجوانان - را هم بر عهده داشته ادامه می دهد: از اندرسن به عنوان پدر افسانه های نو و همچنین شاعر ملی دانمارک هم یاد می نمایند که عنوان هایی بحق هم هستند. او از تخیلی فوق العاده برخوردار بود و از آن در خلق دوباره افسانه های بومی بهره می گرفت.

گاهی اوقات وقتی به نام افراد مشهور برمی خوریم گمان می کنیم که از زندگی بی دغدغه ای برخوردار بوده اند و به همین دلیل هم اسم و رسمی در دنیا به دست آورده اند. این در حالی است که زندگی اندرسن هیچگاه آسان نبود. با مرگ زودهنگام پدر، زندگی روی دیگرش را به او نشان داد.

هانس کریستین ناچار در مغازه ای خیاطی مشغول کار شد، اما حتی آن شرایط هم نتوانست او را از علاقه اش دور کند؛ در کنار کار خیاطی با شخصیت های محبوب ادبی اش همذات پنداری کرد و حتی عروسک های پارچه ای بعضی از آن ها را ساخت.

به گفته فرهاد حسن زاده تأثیر فراز و فرود های زندگی اندرسن را می توان در قصه هایی همچون دخترک کبریت فروش و جوجه اردک زشت دید. وقتی گئورک براندس منتقد ادبی از اندرسن در این رابطه می پرسد که: آیا روزی داستان زندگی اش را خواهد نوشت یا نه؟ می گوید: قبلاً آن را نوشته ام نامش جوجه اردک زشت بوده است.

خلق داستان هایی با سرانجام تراژیک

از هانس کریستین اندرسن به عنوان نابغه ادبیات کودک یاد می نمایند. کارشناسان ادبی او را از نخستین نویسندگانی می دانند که داستان هایش سرانجامی تراژیک و تلخ دارند. از دخترک کبریت فروش گرفته که همراه با خاموش شدن شعله آخرین کبریت زندگی اش سرانجام می یابد تا پری کوچک دریایی و حتی سرباز سربی. اندرسن معتقد بود بچه ها را باید با واقعیت زندگی که گاه روندی تلخ دارد هم آشنا کرد.

اما همان طور که حسن زاده هم می گوید: اندرسن از جهتی هم خوش شانس بود؛ چرا که از سنی به بعد مورد توجه پادشاه وقت دانمارک قرار می گیرد و همین مسأله هم به شایعاتی که پیش تر درباره نسبت خانوادگی اش با پادشاه اشاره شده بود دامن می زند.

او با حمایت پادشاه به سفر های بسیاری رفت و با افرادی همچون بالزاک، هوگو و حتی برادران گریم دیدار کرد؛ بنابراین اغراق نیست که بگوییم او هم نابغه بود و هم خوش شانس، میزان حمایت پادشاه دانمارک از او به حدی بود که هنوز هم بعضی دانمارکی ها باور دارند هانس کریستین فرزند نامشروع پادشاه کریستین نهم بوده!

زندگی اندرسن سال 1875، درست دویست و چهارده سال قبل در اثر یک سانحه به سرانجام رسید؛ البته بعد از تحمل درد و رنجی طولانی ناشی از این اتفاق. مراسم خاکسپاری او به شکلی بی سابقه و با حضور جمعیت بسیاری از مردم برگزار گردید و جالب تر اینکه حتی پادشاه دانمارک هم در آن مراسم شرکت کرد.

البته حدود سه سال طول کشید تا نابغه ای که ادبیات کودک را مدیون او می دانند چشم بر زندگی ببندد. او سه سال درد و رنج تحمل کرد، با این حال حتی برای موسیقی مراسم تدفینش هم برنامه ریزی نموده بود و به دوست آهنگسازش گفته بود: بیشتر کسانی که در مراسم تدفین من را بدرقه خواهند کرد بچه ها هستند. ضربات موسیقی را برای قدم های کوچکشان هماهنگ کن.

منبع: روزنامه ایران